De stabiel-geniale vredevorst had z’n favoriete televisiepresentator in militair uniform naar Brussel afgevaardigd. En wat de NAVO, de EU en Oekraïne daar te horen kregen, klonk niet bepaald bemoedigend. Niet eens zo heel vrij vertaald kan Poetin z’n gang gaan en mogen de andere NAVO-leden het verder zelf uitzoeken, want Europa boeit de yanks anno 2025 geen zier. De blik van de krottenkoning in ruste is gefixeerd op Beijing, wellicht uit vrees dat zijn tegenhanger aldaar de Stille Oceaan tot Golf van China omdoopt.
Het klinkt toxisch-mannelijker dan me lief is, maar op zulke momenten onderscheiden de kerels zich van de knulletjes. In één oogopslag was pijnlijk duidelijk tot welke categorie mejuffrouw de secretaris-generaal behoort. Zelensky daarentegen speelde heel slim z’n enige troefkaart uit toen hij voor het blok werd gezet met een deal (‘offer’ dekt onvertaald de lading beter) die hij niet kon weigeren. Hij had tussen andere bezigheden door de Groenland-soap gevolgd en wist dat Trump alleen met schaarse grondstoffen kon worden gepaaid. Dus die zette hij dankbaar in als glijmiddel om het reptielenbrein van Mr. President te penetreren. Of op zijn minst een plaatsje aan de onderhandelingstafel te bedingen, om te voorkomen dat beide heren achter zijn rug zijn vaderland zouden verkavelen. Dat Poetin ouder gewoonte Mr. President naait, is begrijpelijkerwijs Zelensky’s minste zorg. En dan is dat gastoptreden van Village People toch nog ergens goed voor geweest.
In EU-kringen klonk onderwijl misprijzend gemor dat de bondgenoten buiten de onderhandelingen werden gehouden. Omdat we zo braaf vluchtelingen hadden opgevangen, Patriot-raketten voorgeschoten en zo. Niks op af te dingen, maar ik zou m’n prioriteiten eveneens herschikken. Het signaal namens het Witte Huis aan Poetin - die het nota bene presteerde om ‘hard to get’ te spelen - was zonneklaar: doe vooral je ding, want wij houden je niet tegen. Dit kortetermijndenken zal niet alleen de Europeanen bezuren. Maar tegen die tijd is Trump allang afgezet of aan ouderdomskwalen overleden, of met z’n privépiloot Elon naar Mars geëmigreerd om daar eveneens een ravage aan te richten.
Recapitulerend: Trump laat Europa keihard vallen en Poetin is boos op ons vanwege de sancties en wapenleveranties aan de vijand. Als-ie straks na dat Verdrag van München dat vredesakkoord heet het weer op z’n heupen krijgt, is de beer los. En wordt het nog een hele toer om de wankele status quo te bewaren met dat half dozijn Leopard-tanks en anderhalve Patriot-installatie die ons resten. Want een NAVO-lidmaatschap kan Oekraïne gevoegelijk vergeten (dat was overigens op voorhand een onzalig idee), en voor de grensbewaking hoeven we evenmin op Washington te rekenen. In een tijdperk dat een afspraak nog een afspraak was en je de meeste westerse overheden op hun woord kon vertrouwen, heette zo’n abrupte koerswijziging onbehoorlijk bestuur. Maar aan internationale rechtsorganen heeft de VS óók al geen boodschap.
Als ik Europa was, zou ik m’n eigen, minder gewelddadige uitbreidingsplannen maar even on hold zetten totdat de bui hopelijk is overgewaaid. Zeker met die gestaag uitdijende vijfde colonne ultrarechtse Poetin-aanhangers binnen de EU-gelederen. En maar heel snel m’n eigen defensieapparaat opkalefateren, bij voorkeur met spul van Europese makelij. Dan kunnen Poetin én Trump ons in elk geval dáár niet op afrekenen. Zelfs Roel van Duijn is lang en breed om.
Maar wat doet EU-voorvrouw Von der Leyen? Die kondigt in het heetst van de strijd doodleuk aan dat ze 200 miljard wil reserveren om Europa naar een polepositie in de AI-race te katapulteren … Zodat Europa straks een eigen, ‘privacyvriendelijke’ chatbot op de plank heeft, die in feilloos Frans, Nederlands of Slowaaks tegen een gebruiker met suïcidale gedachten zegt: doen! In de huidige situatie niet eens zo’n absurd advies trouwens, maar het mijne zou zijn om eerst 113 Zelfmoordpreventie te bellen.
In deze contreien is het micromanagement in crisistijd tot ongekende hoogten opgestuwd. Terwijl horden afgedankte Oost-Europese wegwerparbeiders dak- en wezenloos over straat strompelen, leurt maffe Marjolein nog steeds met haar strengste asielbeleid ooit. Behalve voor amokmakers, draaideurwinkeldieven en aspirant-jihadi’s met ingevorderd rijbewijs, want daar kan ze naar eigen zeggen weinig aan doen. En dreigt haar baas opnieuw het kabinet op te blazen indien ze haar zin niet kan doordrijven. Milieubeleid is zigzagbeleid, stroomnet en watervoorziening barsten uit hun voegen, en de zorg blijft een zorgenkindje. En hoewel de boeren in de rij staan om zich uit te laten kopen, krijgen we onze stikstofboekhouding en klimaatplan maar niet rond. Maar geen nood, want zowat de hele wereld - Europese Unie niet uitgezonderd - heeft z’n ambitieuze klimaatdoelstellingen in de wachtstand gezet naar het lichtend voorbeeld van, alweer, Trump.
Ter compensatie van al deze nalatigheid, procrastinatie en broddelwerk stuurt onze geliefde kabinet aan op een Europees verbod op - billen op elkaar - vochtig wc-papier. Dat verdwijnt namelijk na bewezen diensten met inhoud en al in het riool, en leidt naar verluidt nogal eens tot verstoppingen. Waarin een klein land nóg kleiner kan zijn: een voortrekkersrol inzake uw achterwerk.
Natuurlijk is het niet de bedoeling dat iedereen zomaar van alles door de plee spoelt. En zeker niet als daar plastic in zit. Maar ik maar denken dat dit er sinds enige tijd níét meer in zat, waardoor het probleem letterlijk en figuurlijk grotendeels opgelost was. Burgertje pesten onder het mom van schijnoplossingen bedenken voor schijnproblemen lijkt tegenwoordig het politieke bestaansrecht bij uitstek. Waarmee gelijk de voornaamste oorzaak is blootgelegd van die over elkaar buitelende aardverschuivingen bij de verkiezingen. Ook omgekeerd dienstbetoon betaalt zichzelf terug.
Terug naar de echte wereldproblemen. Op het eerste gezicht zou je denken: maken die paar honderd vierkante kilometer Oekraïens grondgebied zoveel uit? Temeer omdat het daar wemelt van Oekraïners tegen wil en dank, die al decennialang met hun Russische buren heulen. Nog daargelaten dat we in Europa vooral geïnteresseerd zijn in goedkoop graan, dito arbeidskrachten en struise oorlogsweduwen, terwijl die steenkoolmijnen ons worst zullen wezen.
Maar als je verder kijkt dan je neus lang is, zetten overhaaste concessies de toon voor de toekomst. En staan de Baltische staten als eerstvolgende op de to-dolijst. Een overvaller laat je in het dagelijks leven ook niet met een deel van de buit wegkomen (is die helm al boven water, btw?). Maar dat is de wereld waarin wij nu leven, waar alles voor kortzichtig eigenbelang en brute overmacht wijkt.
Kleine landjes als Nederland kunnen onmogelijk in hun eentje het verschil maken. Vele kleintjes maken echter één grote. Als de EU bij machte zou zijn om over haar eigen schaduw van subsidiegrossier en sociale werkplaats voor onverbeterlijke bureaucraten heen te stappen, wachtte de wereld misschien een betere toekomst. Verenigde Staten, Rusland en Verre Oosten incluis.
In de tussentijd zijn we overgeleverd aan de grillen van potentaten als Trump en Poetin. En hun gevolg van steenrijke oligarchen, die goede zaken doen dankzij hun korte lijntjes met de powers that be. Dat Musk op z’n Wilders geformuleerd knettergek is, werd ten overvloede bevestigd door een bizarre staatsiefoto in de Oval Office. De stabiele idioot wist zich een pose aan te meten die naadloos paste bij de clownsoutfit die hij voor de gelegenheid uit z’n highschoollocker had opgediept. Met een zoon op zijn nek die op pa’s gezag door het leven moet met een onuitspreekbare naam die aan een derderangs Star Wars-aftreksel ontleend lijkt. Daar kan dunkt me geen genderdysforie tegenop.
De president zat, keurig in pak, heel toepasselijk aan de zijlijn. Zijn vlezige gelaat geplooid in een ietwat vermoeide versie van de bekende blik die, naar eigen invulling, ofwel volmaakte zelfbeheersing ofwel totale leegte uitstraalt. Wedje doen? De hofnar van nu is de presidentskandidaat van de toekomst. Maar maakt u zich niet te veel zorgen, want als de bom valt of de aarde anderszins vergaat, zijn zelfs plutocraten en dictators alles kwijt.
Tja, wat moet je over zo’n schietgrage imbeciel zeggen …? Temeer omdat nog niet alle feiten over diens motieven bekend zijn. De vergelijking met de moord op Fortuyn is terecht, maar het is voorbarig om te roepen dat de kogel van links kwam. En we weten allemaal waar die moord op uitdraaide. Voor aspirant-Balthasars met een selectief moreel besef of suïcidale neigingen zou alleen dat al afdoende moeten zijn.
Voorlopig is het wederom Trump die goed garen bij deze mislukte moordaanslag spint. Toch lijkt het me (om linkse complottheoretici de pas af te snijden) uitgesloten dat de Republikeinen zelf zo’n levensgevaarlijke publiciteitsstunt op touw zetten. Het enige lichtpuntje van dit drama is dat Trumps achterban nu misschien eindelijk een verbod op de vrije verkoop van automatische precisiewapens wil overwegen. Al zijn Biden en Rutte niet de enigen met een haperend langetermijngeheugen, getuige het feit dat Trump zojuist iemand die hem eerder een idioot noemde en met Hitler vergeleek, tot running mate heeft benoemd.