Mocht u tijdens uw eenzame kerst verlegen zitten om een verzetje, terwijl notoire besmettingshaarden zoals concertzalen, dierentuinen en musea van hogerhand gesloten zijn, dan kan ik u een kerkdienst bij de oudgereformeerde gemeente in Staphorst, Urk of Krimpen aan den IJssel aanbevelen. U bent een halve dag zoet en kunt zich laven aan geestelijk voedsel, terwijl u en passant meteen de laatste virusvariant oppikt. Volgens meneer Engel (nomen est omen) is dat immers dé uitweg uit deze opeenstapeling van crises. Bovendien is televisie onder de ware gelovigen taboe, zodat u niet bevreesd hoeft te zijn uit hogere sferen te worden weggerukt door de zwetsende penozekoppen van Freek Rutte en Tedje de Jonge.
Al vóór de officiële aankondiging leidde de nieuwe lichting lockdownmaatregelen tot ongekende drukte in de winkelstraten. Alvorens het doek viel, moest half Nederland nog even hoognodig naar de kapper. Of kerstinkopen doen, want online bestellen was op deze termijn geen optie meer. Ongetwijfeld met een besmettingspiek als onbedoeld maar voorspelbaar neveneffect. Had elke idioot kunnen zien aankomen, behalve de zak zemelen die momenteel zetelt op VWS.
Andere kooplustigen staken als lemmingen de zuid- of oostgrens over. De Duitse en Belgische winkeliers deden goede zaken. Ik vermoed echter dat De Jonges collega’s minder in hun sas met deze ongelukkige timing zijn. Een paar dagen uitstel van executie en die collectieve eindsprint was in elk geval beter gespreid geweest.
Bij het OMT zijn ze helaas evenmin van de slimste. Sjef van Dissel, wiens uitlatingen onderhand nóg warriger overkomen dan zijn baard (en mijn haardos), is kennelijk het spoor helemaal kwijt. Zo langzamerhand wordt die man een soort jehova-achtige jukebox: een doemprofeet in disguise die week na week van de kansel kraait dat de verlossing nu echt aanstaande is, heus. Tot de volgende golf ‘m van z’n sokken spoelt. Maar dan krabbelt-ie weer op, wringt z’n baard uit en begint welgemoed opnieuw wartaal te prevelen.
Zelfs met hun preventieve maatregelen sukkelen de epidemiologische orakels voortdurend amechtig achter de feiten aan. Het ware dienstig geweest als Van Dissels Vlaamse tegenhanger Marc Van Ranst de energie die hij aan virtuele fitties met Viruswaarheid spendeerde, in het achter de vodden zitten van de H.H. vaccinproducenten had geïnvesteerd. Want hun nalatigheid is de voornaamste reden dat we van de ene besmettingsgolf naar de andere blijven surfen. Niet de museumbezoekers, en zélfs niet de langzaam maar gestaag slinkende schare hardnekkige weigeraars. Ben benieuwd of Jetten z’n kaskraker ‘Me monnie terug’ opnieuw door de speakers laat schallen. Maar vermoedelijk mag dat niet van z’n bazinnetje, dat zó blij is dat ze weer goede maatjes is met bovenbaas Mark.
Het is godgeklaagd dat twee prikken die ik nog geen half jaar geleden heb laten zetten, sneller in waarde zijn gekelderd dan de Duitse munt op de kop af een eeuw terug (ik hoef hopelijk niet in herinnering te brengen waar dát toe heeft geleid). Temeer omdat ik me, wegens de kafkaëske logistiek van de GGD, tijdens de avondspits aan een treinreis met overstap moest wagen, ondanks de aanwezigheid van een priklocatie bijna pal om de hoek. Straks word ik helemaal naar Maastricht of Ameland gedirigeerd voor nummer drie. Die ook hooguit een tijdelijk zoethoudertje is. Aangezien de fabrikanten niets beters op de plank hebben, en van hun oude voorraad af moeten. Uiteraard voor de volle mep.
Voor een weldenkend mens is het nauwelijks te bevatten dat het hele vaccinatieprogramma achteraf bezien een goeddeels zinloze exercitie is gebleken. Voor een deel is dat domme pech, voor een ander deel de benefit of hindsight. Een duel op leven en dood met een onbekende ziekte draait altijd uit op trial and error. Maar het is een bittere pil dat we al na een paar maanden moeten bekennen dat we, in de bewoordingen van onze hooggeleerde Belg, geen vliegende fuck zijn opgeschoten.
Akkoord: we hebben een paar relatief onbezorgde zomermaanden mogen beleven. Maar je kunt je afvragen of we die aan de vaccinatiecampagne hebben te danken, of dat - net als vorig jaar - de natuurlijke loop der seizoenen de sleutelfactor was. Als dat klopt, kunnen we misschien beter die hele energietransitie afblazen. Elk graadje broeikaseffect erbij om het virus uit te roken is welkom, al houden we dan wellicht onze voeten niet droog. Nou ja, deze tactiek blijft hypothetisch zolang Poetin z’n lange vingers om onze gaskraan gekneld houdt.
Natuurlijk ligt het allemaal aan die omikronvariant ... Vooropgesteld: ik had ‘m óók niet zien aankomen (het was heel toepasselijk Black Friday toen de hel losbrak). Maar dit argument snijdt weinig hout. Al veel eerder was immers klaarhelder dat de vaccinatiedijk het niet zou houden. Wat eerst leidde tot die CoronaCheck-app en 3G. En vervolgens, toen ook dat weinig zoden aan die dijk bleek te zetten, tot de herinvoering van vrijwel alle maatregelen die een maand of wat eerder met veel bombarie en bazuingeschal waren afgeschaft. Nu is het alom 0G troef en kunt u die app eigenlijk net zo goed van uw telefoon mieteren. Tenzij u grof geld voor een valse QR-code hebt betaald.
Het oorspronkelijke succesrecept uit de Chinese haute cuisine is inmiddels zó vaak door de keukenmixer gehaald dat er zelfs door virologen geen peil meer op te trekken valt. Het enige lichtpuntje is dat een virus zoals eerder gezegd z’n gastheer liever heel laat. Puur omdat het anders voor álle betrokkenen einde oefening is. Maar in het licht van de collateral damage lijkt het erop dat ook het coronavirus zelf nog steeds naar een voor alle partijen acceptabele samenlevingsvorm zoekt.
In de tussentijd is het koffiedikkijkerij wat de klok slaat, vaak in de vorm van wishful thinking. Naar aanleiding van de eerste geruchten dat de omikronvariant weliswaar besmettelijker dan z’n voorgangers leek, maar ook minder ziekmakend, ontkurkte prof. Van Ranst alvast de champagne. Meer besmettingen maar minder ziekenhuisopnames en sterfgevallen, dáár tekende hij voor.
Al snel bleek dit optimisme misplaatst. En niet alleen omdat het met de veronderstelde mildheid van deze variant wellicht in de praktijk vies tegenvalt. Een wat minder mediageile collega, de Wageningse infectieziektenspecialist Marino van Zeist, rekende geduldig voor dat de balans na verloop van tijd al snel naar de verkeerde kant doorslaat. Als een bepaalde variant op de langere duur tot viermaal zoveel besmettingen leidt, is dat de concurrent dubbel zo dodelijk is een doekje voor het bloeden. Weliswaar vlakt zo’n groeicurve na verloop van tijd vanzelf af. Maar in de tussentijd kan het in de ziekenhuizen en crematoria dringen worden.
Al helemaal wanneer eenieder wanhopig of van de weeromstuit gehoor geeft aan de oproep van beroepsbetweter Willem Engel om elkaar zo snel mogelijk opzettelijk naar de groepsimmuniteit te besmetten. Spoiler alert: ook die strategie werkt niet. Een maand of wat later staat omikron, of een nieuwe mutatie, doodleuk weer dolenthousiast voor je deur, alsof je elkaar in decennia niet gezien hebt.
Een wonderwapen tegen corona heb ik helaas evenmin achter de hand. Maar de huidige aanpak is een absurdistische lappendeken van zigzagbeleid en lapmiddelen. Neem zo’n quarantaineplicht voor reizigers die besmet blijken na terugkeer uit een risicogebied. De meerwaarde daarvan is vrijwel nihil zolang er geen verplichting aan gekoppeld wordt om je direct bij thuiskomst te laten testen.
Dan hebben we nog de orthodoxe kerkgenootschappen die in Nederland boven de wet staan. En de hele volksstammen die zich ongehinderd zonder mondmasker door trein en supermarkt begeven. Als omikron zich echt vooral via luchtbesmetting verspreidt, zou ik daar meteen korte metten mee maken. Al wordt dat misschien moeilijk bij de talloze noodgedwongen meegesleepte peuters met premature rokershoest ... Wat nu te doen en te denken? ’Houd vol’, kopt Rosanna Hertzberger monter in de NRC: ‘Straks is Covid echt een griepje.’ Ik help het haar hopen, en het zal ook wel ... ooit. Want wanneer ‘straks’ is, blijft een open vraag. We hebben de grijsgedraaide evergreen ‘Dit is de laatste keer’ te vaak moeten aanhoren, met alle gevolgen van dien voor het moreel en de opofferingsbereidheid. Dan neig ik eerder naar de redenering van Josette Daemen in diezelfde NRC. Waarin zij stelt dat corona voorlopig een blijvertje is, en dat de politiek bij de omgang met dit gegeven niet slaafs de oren moet laten hangen naar het OMT. Een langetermijnstrategie is ver te zoeken. Zelfs naar de zes miljard bijdrage uit eigen zak via het Europese herstelfonds kunnen we als het zo doorgaat fluiten. Chapeau.
De slogan ‘Alleen samen krijgen we corona onder controle’ wil ik hoe dan ook in mijn kluizenaarscel niet meer horen. En zeker niet uit de mond van die gluiperige gladakker in Den Haag, een andere onuitroeibare plaag die volgens elke menselijke logica al lang en breed z’n biezen had moeten pakken.