Een recente column van Carolina Trujillo in de NRC maakte in een notendop duidelijk waarom ruim- en weldenkende mensen zoals (mag ik hopen althans) u en ik naar alle waarschijnlijkheid tot uitsterven gedoemd zijn. Onder het vaandel ‘Vegetarische flauwekul’ trekt mevrouw Trujillo ten kruistocht op, of juister gezegd tégen, haar stokpaardje. De bio-industrie, welteverstaan, voordat u uit die titel de voorbarige conclusie distilleert dat dé zelfbenoemde kwaliteitskrant na FvD ook BBB een platform meent te moeten verschaffen. Voor abonnees kan het voorgaande overigens nauwelijks een verrassing zijn. Zolang ik haar columns incidenteel lees, is het haar vaste en veelal enige topic.

Zonder mij (geheel in de geest van de auteur) om nuances te bekreunen, vindt mevrouw Trujillo vegetariërs maar een slappe hap. Iets waar ze eigenlijk gelijk in heeft, moet ik als geviseerde eerlijk bekennen. Want ook voor mijn plak kaas en m’n eitje wordt linksom of rechtsom met dierenlevens gesold. Zelfs de schuldbewuste ‘sjoemelvariant’ die vrije-uitloopei of Kalverliefde is gedoopt, is niet volledig dierenleedvrij. Mevrouw Trujillo trekt ruiterlijk het boetekleed aan en geeft toe dat het haar acht jaar vegetarisch aanmodderen had gekost eer zij eindelijk het licht mocht aanschouwen. Maar toen was het ook definitief schluss, waarvoor hulde. Als zij eveneens geen auto bezit, nimmer in het vliegtuig stapt, heur haren hooguit eens per week wast met een milieuvriendelijke shampoobar en zich enkel in tweedehandskleding van verantwoorde herkomst hult (hetwelk ik met een schuin oog op haar profielfoto geenszins uitsluit), zal behalve de dierenwereld ook het milieu haar erkentelijk zijn.

Het pijnpunt is dan ook niet zozeer mevrouw Trujillo’s heilige overtuiging als wel haar ongebreidelde bekeringsdrang. In de slotalinea komt het konijn uit de hoge hoed, en niet om in de wildstoofpot te verdwijnen. Mevrouw Trujillo zou graag zien dat ‘de hele handel’ verboden wordt. Of op zijn minst dat iedereen die niet onverwijld in haar voetsporen treedt, onder streng toezicht wordt gesteld, compleet met bizarre restricties wegens beestachtig wangedrag. Waarvan ootmoedig akte.

 

Beschavingsoffensieven

We hebben zulke beschavingsoffensieven vaker meegemaakt. Bijvoorbeeld, om maar een overbekend voorbeeld te noemen, bij het roken. Op de gezondheidsrisico’s, die van meeroken incluis, ga ik niet afdingen. Je zou hooguit kunnen zeggen dat de financiële winst van het antirookbeleid op de middellange termijn, in de vorm van lagere ziekte- en zorgkosten, op den duur wordt afgevlakt door de meerprijs van een langere levensduur en sterkere vergrijzing. En dat zo’n plastic opiumpijp op lithiumbatterijen waaraan de jeugd van tegenwoordig massaal verslingerd is geraakt, misschien nog wel schadelijker is dan een incidentele fossiele peuk.

Als u tegenwerpt dat het niet op zulke haarkloverijen mag hangen, zijn we het eens. Mijn punt is dat een initiatief dat bescheiden begon om met name niet-rokers tegen de (toen nog) rokende meerderheid in bescherming te nemen, sluipenderwijs steeds verder is uitgedijd tot een uitsterfconstructie pur sang. De niet-rookzones, die aanvankelijk de uitzondering vormden, rukten stap voor stap verder op. Vervolgens mocht roken alleen nog maar buiten, en tegenwoordig zelfs dát op veel plaatsen niet meer. 

Mocht u denken dat u als levenslange niet-roker veilig bent: alcohol staat als eerstvolgende item op de nominatie om naar de taboesfeer te worden verbannen. En na de drinkers zijn dus de vleeseters aan de beurt, als het aan mevrouw Trujillo en geestverwanten ligt (wellicht liever in omgekeerde volgorde). En zodra de mensheid zo’n beetje klaargestoomd is voor haar rentree in het aards paradijs, breekt de Derde Wereldoorlog uit en gaan we allemaal dood. Vogels, vissen, vlinders en viervoeters niet uitgezonderd.

 

Stokpaardjes

Een gezegde van onze oosterburen, die in dezen wel enig recht van spreken hebben, luidt dat ‘jede Konsequenz zum Teufel führt’. Ik vraag mij heimelijk wat mevrouw Trujillo doet (of laat) wanneer haar welverdiende nachtrust door een uitgehongerde mug wordt verstoord. Of haar moestuin wordt kaalgevreten door een garnizoen onverzadigbare slakken. Of een roedel wolven tijdens een door haar mental coach aanbevolen wandeling in de vrije natuur aanstalten maakt om te demonstreren dat ook de kroon der schepping prooidier kan worden. Offert zij zichzelf, of een eventuele nakomeling, gewillig op aan hun gretige kaken? Of knalt zij met een gerust geweten de alfawolf overhoop, aangezien die beesten óók het nodige dierenleed op hun kerfstok hebben?

En wat doen we met gezelschapsdieren, al dan niet vleesetend? Voor een kat is een vegetarisch dieet een no-go. Steriliseren die hap, of meteen laten inslapen? Leuk voor de vogeltjes in de tuin … en de muizen op zolder.

Iedereen heeft z’n eigen stokpaardjes. En vele daarvan zijn wat mij betreft even legitiem als die van mevrouw T. We hebben mensenrechtenactivisten die zich verzetten tegen de wanpraktijken in slachthuizen die Gaza en Donbas heten. We hebben Extinction Rebellion en soortgelijke groeperingen, die vinden dat andere smeerpijpen hoognodig moeten worden gedoofd. En we hebben lhbti-enzovoort-activisten, die stellen dat ook mensen die afwijken van de norm of het geijkte stramien recht hebben op een menswaardige bejegening. Ook daar kan ik het alleen maar volmondig mee eens zijn. Maar de praktijk voegt zich niet altijd zonder slag of stoot naar onze idealen, en zelfs op z’n best met flinke vertraging.

 

Halfleeg of halfvol

Je kunt als veganist ook té principieel zijn, vrij naar het politiek correcte sprookjesboek van James Finn Garner. Tijdens mijn eerste vegetarische fase, zo’n 45 jaar terug, was je als witte raaf aangewezen op de reformwinkel. Inmiddels liggen de schappen bij de supermarkten vol grotendeels veganistische vleesvervangers, die betaalbaarder en op de keper beschouwd vaak ook smakelijker zijn dan het ‘origineel’. Zowat de halve Nederlandse bevolking noemt zich flexitariër. Is je glas dan halfleeg of halfvol …?

Klimaatverandering idem dito. Ook (misschien zelfs júíst) deughipsters smullen stiekem van verre vliegvakanties en surfen zich suf op hun smartphone. Een paar blokkades als wiedergutmachung houden de opwarming niet tegen. Door de fixatie op stikstof in plaats van op broeikasgassen loopt niet alleen het verkeer vast, maar het hele land. En met je uitbundig geëtaleerde morele superioriteit en compromisloze gedram over bijzaken zoals de niet-eierleggende ‘hennen’ kweek je weinig goodwill buiten eigen kring. Laat staan dat je twijfelaars over de streep trekt. Wie het onderste uit de kan wil … Kortom: ga tot het gaatje en tel uit je winst.

 

Alles-of-nietsmentaliteit

Waar deze gelijkhebberige alles-of-nietsmentaliteit toe kan leiden, zien we momenteel overal om ons heen. Maar bovenal in de Verenigde Staten, waar een reactionair tegenoffensief korte metten maakt met de verworvenheden van de afgelopen halve eeuw. Transgenders worden en masse bedreigd met ontslag uit het leger (net als andere ‘minderheden’, btw). Klimaatwetenschappers wordt de mond gesnoerd, de persvrijheid holt achteruit, en aan ontwikkelingshulp doen Donnie en z’n trawanten niet meer, zodat vermogende particulieren in het gat moeten springen. De wereld is al met al een eeuw teruggezet in de tijd: aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog, die zoals we inmiddels weten de laatste niet zou wezen.

Daarom, mevrouw Trujillo, graag een beetje coulance voor de goedbedoelende zwakkere broeders en zusters die nog niet zo verlicht zijn als u. Dikke kans dat u dusdoende meer zieltjes voor de goede zaak wint dan wanneer u bij elke dissonant alle registers oorverdovend laat galmen. Te gelegener tijd kunnen u, ik en andere gelijkgezinden misschien eens de koppen bij elkaar steken onder het genot van een glaasje goede vegan wijn. Op voorwaarde uiteraard dat ons guilty pleasure dan nog niet door een collega-moraalridder met andere prioriteiten is verboden …