100 miljoen aan munitie voor Oekraïne. Voor een volbloed-VVD’er is Mark opeens ongekend royaal. Maar tenslotte moet je, in lijn met een ander liberaal uitgangspunt, in je eigen toekomst investeren. Als Rutte bij zijn eerder aangekondigde carrièremove was gebleven, was die zak geld wellicht naar de eveneens uitgeputte en slecht geoutilleerde onderwijssector gegaan.
Tegenover de slachtoffers van de Toeslagenaffaire betoonde Mark zich bij verre na niet zo vrijgevig. Onder diens aanvoerderschap ging de overheid er met gestrekt been in, niet met de gulle hand en coulance die de fiscus tegenover multinationals en andere belastingontwijkers pleegt te betrachten. Met als gevolg dat de situatie compleet uit de klauwen kon marcheren, hetgeen ook glansrijk geschiedde. In een column in de oudgeldkrant deed Marks betere helft de gang van zaken zuinigjes af als ‘slordig’. Bewust of onbewust echoot zo’n frase de geblaseerde plichtpleging van de villabewoner die vanachter de overladen ontbijttafel hoofdschuddend constateert dat in de kleine uurtjes alwéér een torenflat in een pauperwijk tot de grond toe is afgefakkeld. Het zou toch waratje niet moeten mogen …
Bovendien is een foutje maken inderdaad een slordigheid. Maar het is méér dan dat als je wéét dat argeloze burgers met hele volksstammen tegelijk worden gemangeld door de bureaucratische machinerie, en desondanks blind en doof op de ingeslagen weg doordendert. Het onlangs verschenen rapport van de enquêtecommissie drukt zich dan ook in minder diplomatieke bewoordingen uit. Met misschien wel als meest onrustbarende constatering dat het morgen zó opnieuw kan gebeuren.
Wat doet de benarde burger in zo’n situatie, wanneer de overheid niet je beste vriend blijkt maar je onverdiende doodsvijand? Die gaat op zoek naar een sterke man (of vrouw, maar het zijn bijna altijd mannen) die belooft dat-ie de hele augiasstal binnen de kortste keren keurig zal uitmesten. Zulke mannen heetten vroeger Hitler of Stalin. Tegenwoordig zetten Trump, Wilders, Netanyahu en bovenal Poetin de toon.
Zo’n krachttoer lukt niet zonder vuile handen én slachtoffers te maken. Zelfs Vladolfs uitdager Volodymyr heeft recentelijk z’n opperbevelhebber voor een geleasete Leopardtank geduwd. Naar verluidt niet zozeer omdat die z’n werk niet goed deed onder de gegeven omstandigheden, maar omdat-ie té populair werd. En daar houden sterke mannen niet van. Die staan liever zelf in de schijnwerpers. Al verkeert de brave borst bij mijn beste weten nog in blakende gezondheid, iets wat je van z’n Russische tegenhangers bezwaarlijk kunt zeggen.
Enfin, misschien kan Mark een goed woordje voor ‘m doen bij z’n nieuwe werkgever. En hopelijk schemert iets van de ijzerenheinige onverstoorbaarheid die hij ten tijde van de Toeslagenaffaire aan de dag legde door in z’n toekomstige functievervulling. Zo niet, dan vrees ik dat we angstige tijden tegemoet gaan.
Voor de goede orde (en niet voor het eerst): ik ben er absoluut geen voorstander van dat we de dappere Oekraïners voortaan hun eigen boontjes laten doppen. Zeker in dit stadium zou dat een onvergeeflijke vergissing zijn. Je maakt er geen vrienden mee in beide kampen. En iemand als Poetin heeft maar één vingernagel nodig om je hele arm tot aan de romp te amputeren. Om diezelfde reden ben ik erop tegen dat Nederland (of de VS) uit de NAVO stapt of met nexitplannen koketteert. In een wereld waarin steeds meer het recht van de sterkste geldt, sta je samen sterker dan in je eentje. Zeker als kwetsbaar klein kutlandje, waarvan de strategische ligging zowel zegen is als vloek.
Wat is het trouwens toch met dat kleingeestige nationalisme dat her en der steeds vaker de kortgeknipte kop opsteekt? En de ene keer wordt gebruikt als argument om andermans achtertuin in te lijven, en bij andere gelegenheden om nieuwkomers te weren. Juist iemand die graag op het verleden terugblikt, zou moeten weten dat de huidige landsgrenzen eerder door een combinatie van brute kracht en stom toeval zijn getrokken dan door het Lot met een hoofdletter L. Terwijl historische identiteiten in het leven zijn geroepen door staatslieden met snode voornemens, teneinde hun onderdanen ervan te overtuigen dat zelfopoffering op het slagveld niet alleen ten behoeve van hun particuliere hachje of uitbreidingsplannetjes was.
Nota bene: als hier in een ver verleden geen akkerbouwers uit het tegenwoordige Syrië en Turkije waren binnengewaaid, was onze ‘boreale beschaving’ misschien tot nader order in het stenen tijdperk blijven steken. En eeuwen nadat het Romeinse Rijk ten onder was gegaan, vormden beide oevers van de Middellandse Zee één gemeenschappelijke cultuur. Al werd dat anders zodra het christendom een machtige rivaal kreeg. Maar ook toen was het niet bij voorbaat een uitgemaakte zaak dat Jeruzalem en Constantinopel zouden vallen, terwijl Spanje door de reconquista weer bij het katholieke Europa werd geharkt. Waarna de christenen, bij gebrek aan ander vertier, elkaar in de haren vlogen.
Wie droomt van raszuivere enclaves vol blondgelokte Siegfrieds en Brunhildes, moet de middeleeuwse ‘Moriaen’ maar eens lezen. En Brugge herbergde aan de vooravond van de renaissance meer nationaliteiten dan Schiphol in het vakantieseizoen. Wie hier het fijne van wil weten, raadplege liever het werk van Braudel dan revanchistisch broddelwerk om pa Le Pen te paaien.
Evenmin is het een vanzelfsprekendheid dat er tegenwoordig één Duitsland bestaat, terwijl veel Oost-Europese staten en staatjes na de Koude Oorlog in losse onderdelen uiteen zijn gevallen. Ook de Vlamingen en Walen houden het slechts tandenknarsend vol onder één gemeenschappelijke vlag. Wat voor rechts-extremisten aan weerszijden van de grens aanleiding is om, desnoods gewapenderhand, herstel van de situatie vóór 1830 te bepleiten. Ik zou zo’n Anschluss niet graag voor mijn rekening willen nemen, aangezien juist de geforceerde unie met Nederland de lont indertijd in het kruitvat deed belanden.
Bovendien: wat zeggen grenzen nu eigenlijk, zeker binnen het Europa anno 2024? Wie willekeur met eigen ogen wil zien, moet eens een bezoekje aan Baarle-Nassau aka Baarle-Hertog brengen. De Belgisch-Nederlandse landsgrens zigzagt als een lappendekenpatroon door het dorp, waardoor uw buurman een Belg kan zijn en uw overbuurvrouw weer een Hollander. De inwoners schijnen er weinig moeite mee te hebben. Geen geldig excuus om de bajonetten weer te slijpen.
Ook het Europa van Brussel, Straatsburg en boerenopstanden is natuurlijk een kunstmatige constructie. Wat overigens evenzeer voor de zogenaamde Russische Federatie, de Verenigde Staten en de Chinese eenheidsloempia geldt. Als we echter koste wat kost schoon schip willen maken, wacht ons een terugkeer naar de feodale versnippering. Met alle voor- en bovenal nadelen van dien. Zoals FvD graag in paniekerige politieke reclamespotjes mag beklemtonen: onze buitengrenzen worden momenteel al genoeg bedreigd. En niet alleen door met asielzoekers afgeladen rubberbootjes, wil ik daaraan toevoegen.
De hedendaagse realiteit is dat Nederland niet zelfstandig in zijn behoeften kan voorzien. Of dat nu onze voedselvoorziening betreft of defensie. Me dunkt afdoende reden om ons niet in een synthetische bubbel van eigen makelij van de al dan niet boze buitenwereld af te zonderen.