Ondanks de stortvloed aan kritiek uit eigen gelederen is de Democratische presidentskandidaat Joe Biden (1787-2022) vastbesloten om een gooi te doen naar een tweede termijn. Als ik zijn seniele gewauwel goed begrijp, kan alleen de Almachtige God hem daarvan weerhouden. Het klinkt onaardiger dan ik bedoel, maar toen ik dit vernam, schoot onwillekeurig door mijn hoofd: deed Hij dat maar … 

Trump ligt nu al mijlenver voor in de peilingen, in weerwil van (of juist mede dankzij) een onafzienbare reeks schandalen. Een hakkelend fossiel dat driemaal over elke volzin struikelt en Poetin met Zelensky verwart, haalt zo’n achterstand godsonmogelijk meer in. Temeer daar het andere historische artefact uit de museumcollectie Early Americana, Clint Eastwood, vast al lang en breed is vergeten dat hij de vorige keer had gezegd dat zijn stem op Trump eens maar nooit meer was. ’t Is triest, want ook Dirty Harry is in wezen een doodgoeie man. Maar je moet op een gegeven moment accepteren dat je gloriedagen in de spotlights voorbij zijn. Anders wordt een Sunset Boulevard- of Dr. Strangelove-scenario de slotscène van je afscheidstournee.

Het is typerend dat vrijwel al z’n vroegere medestanders helemaal klaar zijn met Trump. Zelfs zijn vroegere veiligheidsadviseur John Bolton zette hem onlangs in het openbaar als een ongeleid projectiel weg. Iemand die zijn politieke zigzagkoers baseert op een combinatie van eigenbelang en wat slimmere mensen dan hij hem aan vleierijen in de oren fluisteren, en zo ijdel en dom is dat hij zichzelf presenteert als een ‘stabiel genie’, is een kamikazeoptie voor het presidentschap. Nochtans heeft minstens een op de twee Amerikanen daar kennelijk vrede mee. Misschien omdat in ons allemaal een megalomane narcist schuilt. Of omdat het alternatief in verregaande staat van ontbinding verkeert. 

Bange tijden

Het meest ironische is dat we onze eigen Redder des Vaderlands in zijn nieuwe functie bij de NAVO binnenkort nog hard nodig zullen hebben. Niet om de Russen buiten de deur, maar juist om de yanks binnenboord te houden. 

Het worden bange tijden voor het gestaag slinkende democratische stukje wereld. Want eerlijk gezegd gaat het hier ook de verkeerde kant op, de (geflatteerde) verkiezingsuitslagen in Engeland en Frankrijk ten spijt. Extreme standpunten worden almaar extremer. Hun aanhang neemt zienderogen toe en laat zich steeds luider horen, waardoor gematigde geluiden worden overstemd. 

Van de weeromstuit neemt de overheid steeds vaker haar toevlucht tot repressie. Met als gevolg dat de privacy, de vrije meningsuiting en het demonstratierecht onder druk komen te staan. Op die voet valt Europa op den duur vanzelf uit elkaar, door interne verdeeldheid, polarisatie en sabotageacties van amokmakers. Of wordt het hier stilaan een lightversie van China, wat evenmin een aanlokkelijk vooruitzicht is.

Ontkenningsfase

Tijdens de coronacrisis bleek hoe gemakkelijk het is om de werkelijkheid glashard te ontkennen. Corona …? Daar deed je als Baudetfan niet aan. Dat de overheid na de periode van lockdowns, avondklokken en toegangsbewijzen in het andere uiterste doorschoot, hielp ook niet echt. Ikzelf was, met vier vaccinaties aan boord, sindsdien tweemaal de klos, en ik ben allesbehalve de enige. Om maar te zwijgen van longcovidsymptomen, waarover half medisch Nederland nog steeds in de ontkenningsfase verkeert.

Klimaatverandering van hetzelfde laken een pak. De boeren zien hun oogst voor hun ogen verdorren of wegrotten, en desondanks is er niks aan het handje. Terwijl de ijskappen smelten, pakken toeristen onbekommerd in rotten van twaalf het vliegtuig naar zuidelijker streken. Om te bestemder plaatse te constateren dat het sinds het vorige bezoek wel érg heet en zonnig geworden is op het geblakerde strand. Toch maar een sappig biefstukje, om het af te leren.

In de politiek is zelfcorrigerend vermogen eveneens ver te zoeken. Deels uit zelfbehoud, om de grillige kiezer te paaien, die in deze moeilijke tijden niet zit te hunkeren naar nóg meer slecht nieuws. Maar dat bijvoorbeeld de woningnood zó hoog kon oplopen, komt door een reeks ontwikkelingen die al veel eerder in gang was gezet. Met als point of no return de ondoordachte beslissing om het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) op te heffen, zo’n beetje de eerste maatregel van het kabinet Rutte I. Daar zat de PVV als gedoogpartner bij, weet u nog …? In het nieuwe kabinet Wilders-Schoof I is dit ministerie weer in ere hersteld. Maar ditmaal zonder de M van milieu, en dat lijkt mij geen wijze beslissing. 

Onbalans

Waar vrijemarktwerking toe kan leiden op een markt die door schaarste en asymmetrische machtsverhoudingen niet goed werkt, ondervinden we momenteel aan den lijve. Het is te hopen dat minister Keijzer niet haar oor leent aan verhuurders die haar smeken de prijspolitiek van haar voorganger los te laten. Want dat lost het probleem als zodanig niet op. Zolang de werkelijke oorzaak, de onbalans tussen aanbod en vraag, niet wordt aangepakt, vormen maatregelen zoals hypotheekrenteaftrek en andere subsidies alleen maar peperdure doekjes voor het bloeden. En koren op de molen van vastgoedspeculanten, die goud geld verdienen aan de huidige situatie.

Dat sommigen van hen zich in de schulden hebben gestoken om een graantje van de wooncrisis mee te pikken, mag geen beletsel zijn. Aandelen kopen of gokken met geleend geld is óók voor eigen risico. Dat zulke gelegenheidsverhuurders hun huurwoningen weer van de hand willen doen nu de rente is opgelopen en de huurprijzen aan banden zijn gelegd, is evenmin per definitie een slechte zaak. Elke huurwoning eraf is een koopwoning erbij. Dat de huizenprijzen niettemin blijven doorstijgen, vormt een indicatie hoever de scheefgroei onder het neoliberale bestier ongehinderd kon voortwoekeren.

Ook ikzelf zal binnenkort tegen wil en dank naar een nieuw onderkomen op zoek moeten. Mijn woongemeente wil op de plek waar mijn flat staat na sloop een veelvoud aan nieuwbouwwoningen laten terugplaatsen. Op zich een ontwikkeling waar ik niet tegen kan zijn. Maar ik sluit allerminst uit dat de zittende bewoners met een kater worden afgescheept, en de toekomstige bewoners én de gemeente met een krater worden opgezadeld. De partner waarmee de gemeente in zee gaat voor dit project, heeft immers op zijn zachtst gezegd geen vlekkeloze reputatie. En het stadsbestuur heeft zich al eerder vakkundig laten tillen door een ondernemend tiepje dat - heel neoliberaal - uitsluitend oog had voor de eigen portemonnee. 

Muurbloempje

Maar, zoals onze voormalige premier het treffend formuleerde: als je wilt dansen, moet je het doen met wie op dat moment op de vloer staat. Ook al is dat misschien niet je eerste keus. Tenminste, als je geen muurbloempje wilt zijn. 

Als het op dansen met de duivel uitdraait, denk ik dat ik liever bedank. Waarbij ik eerlijkheidshalve aangeef dat mijn dagen op de dansvloer voorbij zijn. En ik was sowieso nooit een groot danser. Dus liever mijn beurt overslaan dan een catastrofale misstap of gênante glissade. 

En dat zou ook mijn advies aan een goedgelovige gemeente of hoogbejaarde presidentskandidaat zijn. Maar als die niet wil luisteren, zijn we allemaal in Gods hand. Helaas is de duivel niet de enige die bij voorkeur op de grote hoop schijt.