24-07-2024

Hoewel Ol’ Joe zich uiteindelijk in zijn rolstoel met zachte dwang achter de geraniums heeft laten dirigeren, zijn we van drie andere Bijbelse plagen nog lang niet verlost. De eerste heet Trump, de tweede Poetin en de derde corona, met een vleugje blauwtongvirus erbij voor de variatie. Vooral laatstgenoemde kwestie ligt hier te lande gevoelig, want corona was toch per decreet afgeschaft …?

Om met Trump te beginnen (de Prachtvent is sowieso een hopeloos geval): die heeft de dood in de ogen gekeken en daar blijkbaar weinig van opgestoken. Even leek de narrow escape uit te draaien op een epifanie. Saulus op de weg van Mar-a-Lago naar Washington. Maar helaas mocht die irenische bevlogenheid niet lang duren. Al snel viel de volksheld van reactionair Amerika terug in zijn vaste patroon: narcisme, rancune, complottheorieën en een hele reeks ongefundeerde zure oprispingen. De aan de jager ontsnapte oude vos lijkt alleen maar radicaler en onrealistischer geworden. Bij de huidige peilingen voorspelt dat weinig goeds. 

Bij vlagen zou je denken dat hij in de rebound op een totalitaire alleenheerschappij aanstuurt, die niet per se beperkt blijft tot een tweede termijn. Getuige de lovende woorden die hij na zijn wederopstanding wijdde aan zijn Chinese conculega, die zichzelf zes jaar terug voor het leven had benoemd: ‘een geweldige kerel’ die met ‘ijzeren vuist 1,4 miljard mensen controleert’. Zo’n huldeblijk zou je eerder uit de koker van tsaar Vladimir verwachten dan uit de mond van een presidentskandidaat die een gooi doet naar het leiderschap van de vrije wereld. Dan klinkt de historische vergelijking die een angry young man uit Republikeinse gelederen maakte, opeens niet meer zo heil, herstel, heel vergezocht. 

De spreker is overigens sindsdien tot het evangelie van QAnon bekeerd, en daarvoor op de pof beloond met het toekomstige vicepresidentschap. Een heel leger oranjegekke overheidsdienaren wordt onderwijl in de coulissen klaargestoomd om een herhaling van 2020 koste wat kost te voorkomen. En Kamala als tegenwicht maar krampachtig aan de bak om de TikTokgeneratie met behulp van simplistische memes te mobiliseren. Mag je in zo’n situatie nog wel spreken van een democratie?


Misantropie

Wat corona betreft, wacht ons eveneens een herhaling van zetten. Want goh, het aantal besmettingen loopt weer hard op. Ik heb dit al zó vaak voorsp…, nee, laat ook maar zitten. Voor het najaar staat naar verluidt een nieuwe vaccinatieronde op stapel, maar ik moet het nog zien. Nog daargelaten dat de effectiviteit van vaccins vies kan tegenvallen, zoals onze wollige vrienden zullen beamen. De winst-en-verliesrekening van de producent uiteraard buiten beschouwing gelaten.

In de tussentijd moeten we maar extra voorzichtig zijn (quod non), en ‘de bekende maatregelen’ nemen bij eventuele symptomen. Dat laatste wordt lastig, aangezien de bekende zelftests vrijwel nergens meer zijn te krijgen. En als ze nog wél ergens op de plank liggen, met een bijna verlopen houdbaarheidsdatum. Alleen mondkapjes zie je nog heel af en toe, voornamelijk bij monde van Aziatische toeristen.

De modale Nederlander is de hele ellende kortom alweer compleet vergeten. Nadat ik met m’n boodschappenkarretje weer eens over de wagonladingen zelfingenomen Randstaddebielen met hun bierbuiken, overdoses tattoos en piercings, hipsterknotjes en onafscheidelijke smartphones ben gestruikeld, moet ik oppassen dat ik niet qua misantropie dochter Joy uit Oscarwinnaar Everything Everywhere All at Once overtroef. Terwijl het ‘dan liever de lucht in’ verleidelijk in mijn van de topveertigmuzak nagalmende oren gonst. Laat de Prachtvent het maar niet horen …


Boem is ho

Tussen mijn andere besognes door ben ik, deels uit eigenbelang, ‘Uitgewoond’ aan het lezen, een essay over de wooncrisis van sociaal geograaf annex ervaringsdeskundige Cody Hochstenbach. Ook daarvan wordt een muis niet bepaald vrolijk. Over de motieven van de hoofdrolspelers kun je van mening verschillen. Maar de conclusie dat het woningtekort én de woningprijzen door een mix van ondoordachte en bewuste maatregelen compleet uit de klauwen konden lopen, staat als een huis. Met woningnood in plaats van woningbouw als verdienmodel. Haasje-over waaraan voor woekerhandelaars grof geld valt te verdienen, ten koste van een steeds groter leger minvermogenden.

Ook hier is het niet zo dat niemand dit kon zien aankomen. ‘Sauf les aveugles’ natuurlijk, in de bewoordingen van Brassens. Alle aan klimaatverandering, en de energietransitie die tegengas zou moeten geven, gerelateerde problemen idem dito. Terwijl hittegolven en overstromingen elkaar aflossen, laten Henk en Ingrid zich gewillig op de mouw spelden dat het qua consumptiegedrag niet ‘minder, minder’ moet, maar juist ‘meer, meer, meer’. Vraag niet hoe het kan, maar profiteer ervan …

Dus met z’n allen met een dubbele tournedos achter de knopen met 130 in de poenerige patserbak naar Schiphol. Het elektrische alternatief valt, met al die extra invoerrechten en gestaag afgebouwde stimuleringsmaatregelen, toch al nauwelijks meer te betalen. En bovendien: waar haal je de stroom vandaan, nu het elektriciteitsnet uit zijn voegen barst en niemand meer een windmolen of zonnepanelen blieft? Net als de politiek gaat de achterban voor de gemakkelijkste weg. Totdat het een keer boem is ho is.


Kleptocratie

Het lijkt soms wel alsof iedereen, de boven ons gestelden voorop, het qua vooruitziende blik aflegt tegen een geblinddoekte mol met grijze staar in een vergevorderd stadium. Demografische ontwikkelingen op het vlak van vergrijzing en migratie kun je meestal van mijlenver zien aankomen, mits je niet navelstarend op je beginselprogramma mediteert. Dat we in de knel zouden komen met onze eigen regelgeving op het vlak van stikstof en natuurbeheer, kon evenmin een verrassing zijn. De Toeslagenaffaire was vanaf het prille begin een ramp in de maak. En de morele minimumlijders in Den Haag keken het op een enkeling na met droge ogen aan. Dat je voorsorteert op een financieel Waterloo als je in sprookjes in de vorm van onwaarschijnlijk lage offertes gelooft, zouden de Haagse Harry’s met hun protserige Cultuurhuis-zonder-cultuur zoetjesaan óók moeten weten. De hogesnelheidslijn richting Schiphol is wegens wat broddelwerk op wandeltempo afgetopt. En welke imbeciel heeft bedacht dat marktwerking in de zorg hét wondermiddel is tegen alle kwalen?

Nederlanders zijn regerend Europees kampioen in putten dempen waarin de karkassen van kalveren, geiten en schapen torenhoog opgestapeld liggen weg te rotten. Na de Bevrijding werd defensie opeens een issue, en na de Watersnoodramp vond ‘Cassandra’ van Veen eindelijk gehoor. Van ervaring hebben we nooit wat geleerd, om de overmoedige antiheld uit een kort verhaal van H.G. Wells te citeren. Zelf iemand die - in tegenstelling tot onze afgezwaaide premier - wél aan visie en langetermijnperspectief deed. Het kan geen toeval zijn dat een eerdere NAVO-topman van Nederlandse komaf zichzelf wijsmaakte dat het met Poetins bezwaren tegen uitbreidingsplannen wel zou loslopen. 

De rekening voor het wegkijken en potverteren schuiven we door naar het nageslacht. En als het echt niet wachten kan naar de allerarmsten en -zwaksten. Het vlakke polderlandschap scheurt uiteen tot een eilandenrijk van extremen, door woelige wateren gescheiden. Ook als Trump ons niet in de steek laat terwijl Poetin z’n gram komt halen, zal de einduitkomst hetzelfde zijn: een kleptocratie met een dictator aan het hoofd. Ik zou er deze keer niet op rekenen dat de yanks en de tommy’s ons komen redden.