Die meneer Karskens met z’n glimmende knar (die hij meestal discreet onder zijn eigen kopvodvariant voor de kijker verborgen hield) leek me persoonlijk een redelijk rechtse rakker. Maar blijkens de recente staatsgreep bij Ongehoord Nederland was-ie naar de mening van z’n redactie ofwel té redelijk, ofwel niet rechts genoeg. 

Het vrije woord staat bij deze ONafhankelijke geesten hoog in het vaandel. Dus wil men onder de bezielde leiding van kijkcijferkanon Raisa Blommestijn onbelemmerd kunnen palaveren over complottheorieën, gaskamers en - bij dezen genomineerd voor een Nipkowschijf - ‘negroïde primaten’. Daarom is de kale, die naar eigen zeggen niets moet hebben van racisten en Holocaustontkenners, met algemene stemmen op straat geknikkerd. Sic semper tyrannis.

Exotische naam voor zo’n rasechte blondine, btw. Een blondje met een doctorstitel, dat dan weer wel. Als je haar op tv ziet en hoort, zou je het niet direct zeggen. Maar in (what’s in a name …?) rechtsfilosofische kringen in Leiden zijn ze kennelijk nogal van haar gecharmeerd. Onze boreale uilenbal heeft eveneens de summos honores in de wacht gesleept op gezag van het postkoloniale rijk van de gierende gekte. Ze bivakkeren daar ook op een soort eilandje, in dat sombere gebouw in neoklassieke stijl. En de ramen zijn sinds de eeuwwisseling niet meer gelapt, wat evenmin bevorderlijk is voor een heldere blik op de realiteit. Na een bierestafette op de Beestenmarkt dijt elke mot in de vermolmde vitrage in het verblindende ochtendlicht uit tot een doodeng reptiel from outer space. 

Plaatsvervangende schaamte

Vandaar wellicht dat aanhoudende gejammer over al die linkse hobbyisten die hun arme studenten indoctrineren met pseudowetenschap en wokisme. Als dweper met op de Matrix-films geïnspireerde waandenkbeelden zou ik op voorhand niet te hoog van de toren blazen op dit punt. Al is het maar om de makers, wat minder politiek incorrect en sinds enige tijd openlijk transgender, een onverdiende portie plaatsvervangende schaamte te besparen. 

Bovendien viel die linksigheid, althans in mijn beleving en tijd, best mee. En ik heb aan een van de meest maatschappijkritische faculteiten in z’n soort gestudeerd. Een socioloog in spijkerpak met matchend Robert Longkapsel begon zijn collegereeks steevast met de overbodige vraag of z’n gehoor links en pacifistisch was. Na het massale jawoord kondigde hij glunderend aan: ‘Dan hebben jullie pech, want ik ga het hebben over militaire geschiedenis.’ Als dat een linkse hobby mag heten, is Trump overtuigd communist en Poetin een prachtvent.

In wezen is meneer Karskens, ondanks al z’n rechtse rancune, vast geen kwaaie kerel. En dat-ie een heel volksdeel onder de vlag van de collectieve verongelijktheid heeft gemobiliseerd, is z’n goed recht. Want laten we wel zijn: voor Jan (of Arnold) met de pet is het leven niet leuker geworden. Die onvrede speelt al veel langer, en niet alleen hier. Getuige de - wie kent ze nog? - gele hesjes. Toen kwam corona eroverheen, en bleken niet alleen verkoudheidsvirussen extreem besmettelijk. Vervolgens vertoonde meneer Poetin grensoverschrijdend gedrag en schoten de prijzen opnieuw door het dak. Sindsdien is het prijsschieten op zondebokken. De echte verantwoordelijken blijven, meer nog dan vroeger, buiten schot. Extreme omstandigheden werken dito opvattingen in de hand. Maar ditmaal komt de grootste dreiging, net als de kogel die rakelings langs Trumps tronie scheerde, heus van rechts. Met de IS-fanclub als ‘goede’ tweede.

Kleine attentie

Over Trump gesproken: ik zal maar opbiechten dat ik ‘m na die schietpartij bijna een kleine attentie had gestuurd. Een Edammer kaasje of zo - zo’n gebaar komt altijd van pas als-ie onverhoopt toch in het Witte Huis belandt. Kan-ie zien dat die dwarse Hollanders per saldo de kwaadsten niet zijn. Ikzelf heb na Fortuyn wel m’n bekomst van politieke moorden. En die kaas kleurt bovendien goed bij z’n kop.

Ik heb het maar niet gedaan, want stel dat de geadresseerde afwezig is als de postbode aanbelt. Misschien op verkiezingstournee, of een rechtszaak bijwonen of zo. Dan treft hij bij thuiskomst een briefje aan op de deurmat met de lapidaire kennisgeving ‘We hebben je gemist’. Lijkt me geen beste binnenkomer.

De infantilisering van de maatschappij zet zich met reuzenschreden voort. M’n mobiele provider heeft zichzelf onlangs een kleuterkreet als naam aangemeten. Welke geflipte chatbot komt in godsnaam met Odido op de proppen? Dezelfde die de weersvooruitzichten van Weerplaza bij elkaar fantaseert …? Als klant word je welhaast Simpel van zoiets. Mijn steeds verder gevirtualiseerde huisbankier zou onderhand beter Rabobunq kunnen heten. De kassa van de geldautomaat rinkelt er niet minder om. En voor de met leutige leuzen opgeleukte kledingstukken waarin volwassenen zich tegenwoordig in de openbare ruimte begeven, werd je vijftig jaar terug in een dwangbuis afgevoerd.

Kleptocratie

De maatschappij (en dat zijn wij) is kortom volledig verloederd. De mensen die het goede voorbeeld zouden moeten geven - politici, de top van het bedrijfsleven en de overheid, BN’ers en opiniemakers - voorop. Net als voorheen vangen de hoogste bomen de meeste wind. Maar vaker dan vroeger komen de sequoia’s straffeloos weg met hun wandaden. 

Het klassieke voorbeeld is Trump, de slechte verliezer die zich te pas en vooral te onpas achter z’n presidentiële onschendbaarheid verschuilt. Terwijl grootgraaier Musk (een bonus van 50 miljard is zelfs voor Amerikaanse begrippen ongekend) het door hem opgekochte asociale medium misbruikt om de meutes voor z’n zelfrijdende karretje te spannen.

Dit is allemaal niet van vandaag of gisteren, maar wel van deze eeuw. Voor alles heb je tegenwoordig een VOG nodig. Niet helemaal voor niks, want je wilt niet dat je kind les krijgt van een veroordeelde pedoseksueel. Maar terwijl een ordinaire winkeldief voor de rechter moet komen en decennialang een strafblad meetorst, kon mijn illustere huisbaas een forse omkopingszaak schikken. Met als gevolg dat zijn huisjesmelkveebedrijf inmiddels half Nederland bestrijkt. Sommige schuinsmarcheerders zijn in deze kleptocratie blijkbaar ‘too big to jail’.

Bliksemafleider

Wanneer een Bourgondische hertog of Zonnekoning van weleer het te bont maakte, liep het weleens op een volksopstand uit. Hoe die afliep, viel op voorhand niet met zekerheid te voorspellen. Meer dan één Hollandse graaf belandde voortijdig in zijn graf tijdens een veldtocht om de koppige Friezen te knechten. Karel de Stoute sneuvelde op de vlucht voor de Zwitsers, en een nazaat van de eerdergenoemde Zonnekoning werd door de guillotine een kopje kleiner gemaakt.

De plutocraten van nu zijn, meer door de voortschrijding der techniek dan dankzij die der beschaving, hun leven veel zekerder. De surveillancestaat is inmiddels bijna wereldwijd een feit, en met het moderne wapentuig is mankracht niet meer de doorslaggevende factor. Met geleide wapens, drones en AI tot je beschikking hoef je je bunker niet eens uit voor een massaslachting. Gemak dient de genocidepleger.

De zogenaamde communisten in China en Noord-Korea, geflankeerd door een oud KGB’er die zichzelf tot troonopvolger van de Romanovs heeft gebombardeerd, zijn ironisch genoeg degenen die de superrijken en hun buikspreekpoppen de weg wijzen. Ook wat het afbuigen van de begrijpelijke volkswoede naar een bliksemafleider betreft. En wanneer de opstandige horden eindelijk doorkrijgen dat ze belazerd zijn, zit de deur van hun kooi allang weer veilig op slot.