De dwazen van de dwaalengel

‘Ik doe niet meer mee’: het lijkt me een passend in memoriam voor op de grafsteen van ieder coronaslachtoffer. De afgelopen week was de hashtag #ikdoenietmeermee echter de geuzenkreet waaronder een bonte verzameling bekende Nederlanders, influencers en andere beroepsmatige leeghoofden zich achter de voorman van Viruswaarheid schaarde. En dan met name achter diens oproep om alle maatregelen aan je laars te lappen die verdere verspreiding dienen tegen te gaan. In een eerder stadium voerde genoemd heerschap actie onder de vlag van Viruswaanzin. De waanzin is kennelijk stilzwijgend tot waarheid gebombardeerd, net als in het Derde Rijk. Maar dit laatste uiteraard geheel terzijde.

Nu leggen die BN’ers op zichzelf niet zoveel gewicht in de schaal. Uit de stortbak van mijn wc borrelen diepzinnigere geluiden op dan uit hun met siliconen opgespoten dan wel door zo’n obligaat halfslachtig hipsterbaardje omrande lippen. Ware het niet dat bij zulke wandelende kledingrekken, cosmeticareclames en talkshowdecoraties het aantal volgers op Instagram en YouTube veelal omgekeerd evenredig is met het arsenaal hersencellen. Dan heeft een kleine stommiteit al gauw grote gevolgen en wordt een influencer een influenzer, zogezegd.


Jeunesse dorée

Ik kan dit allemaal met een gerust hart neerschrijven, want de achterban van de jeunesse dorée is al bij het eerste woord met drie of meer lettergrepen afgehaakt. Bovendien zie ik hun generatiegenoten niet zo snel oude muizen volgen. Het is mij ook niet in de eerste plaats om hun idolen te doen. Al blijft het frappant dat sommigen van hen, na eerst tegen betaling als boegbeeld van officiële voorlichtingscampagnes te hebben gefungeerd, zich vervolgens doodgemoedereerd als superspreaders van de meest bezopen complottheorieën opwerpen.

De meesten van hen zijn trouwens inmiddels, met hangende pootjes en de staart tussen de benen, alweer op hun schreden teruggekeerd. Misschien omdat hun voormalige opdrachtgever, bij monde van het voormalige wonderkind van D66, snedig liet weten dat-ie z’n ‘monnie’ terug wou: een verwijzing naar het magnum opus van een van de topstukken uit de collectie. Naar ik begrijp een tijdloos meesterwerk, dat Chopins Ballade in G Mineur moeiteloos in de schaduw stelt. Als het om de pegels gaat, zijn influencers net hoeren. Mits het maar schuift, is elke klant er een.


Complottheorie

Laat ik op mijn beurt ook eens een complottheorie lanceren. Wat bezielt de zelfbenoemde messias van deze krankzinnigencoterie, het Universalgenie Willem Engel, in vredesnaam om geen middel onbeproefd te laten teneinde een spaak in het coronawiel te steken? Dat de inhoud van z’n schedelpan nog erger in de knoop zit dan de weelderige haardos die daaraan ontspruit, was al geruime tijd evident. Zoiets is altijd een beetje treurig, maar maakt je nog niet automatisch tot een slecht mens. Je hebt ook hele sympathieke malloten, zeker in het alternatieve circuit. Dat je het hele coronagebeuren spuugzat bent evenmin. Ik moet de eerste nog tegenkomen die het níét zat is. Voor het intermenselijk verkeer is de anderhalvemetersamenleving niet bepaald bevorderlijk, en ja: op de juridische onderbouwing valt ook het nodige af te dingen.

Maar laten we wel zijn: de snelle toename van het aantal besmettingen spreekt boekdelen, en de stijging van het percentage positieve testresultaten nog meer. Zelfs met een grote slag om de arm blijft die trend overeind. Tel daarbij op dat steeds meer ouderen de sjaak zijn. Daardoor vertonen ook de ziekenhuisopnames en sterfgevallen met enige vertraging weer zichtbaar een opgaande lijn. Als het nog even zo doorgaat, zijn we in een mum van tijd terug bij af. En dat moeten we denk ik niet willen.

En dan dringt zich de vraag op: wat wil Willem nou eigenlijk ...? Naar eigen zeggen voorkomen dat Nederland zich ontwikkelt tot een meedogenloze politiestaat. Maar met de koers die hij inslaat, is dat óf een massaslachting het onvermijdelijke eindstation.


Dor hout

Wat om te beginnen het alternatieve scenario betreft, is het een eenvoudig rekensommetje. Als we het virus laten uitwoeden, is ruwweg de helft van Nederland besmet of besmet geweest voordat (met een beetje geluk) het verzadigingspunt wordt bereikt. Voor de modale gezonde tiener of twintiger is het

risico verwaarloosbaar. Maar bij bejaarden van zeventig of ouder bedraagt de sterftekans pakweg zo’n tien procent. Wat in één moeite door de mythe ontkracht dat het om een onschuldig griepje zou gaan. Dan heb je het alleen in Nederland toch over ruim twee miljoen mensen. Indien de helft daarvan besmet raakt, en daarvan weer tien procent overlijdt, mogen we honderdduizend doden bijschrijven als Willem z’n zin krijgt. Natuurlijk zouden die zonder virus allemaal vroeger of later ook wel het loodje leggen, al is het maar van de ouderdom. Geldt ook voor Willem en voor mij. Maar ik zou die boodschap niet graag aan hun partner, kinderen of kleinkinderen overbrengen. En wie ben ik - of is Willem - om te bepalen dat iemand ‘dor hout’ en dus vogelvrij is?

Een ander veelgehoord bezwaar is de schade aan de economie. Bij de eerste lockdown was die aanzienlijk, maar nog niet catastrofaal. Bij een tweede golf kan dat weleens anders uitpakken. Dus dat dunkt me juist een overtuigend argument om het niet zover te laten komen. Als we allemaal onbekommerd aan de boemel gaan voordat er een werkend vaccin is, is het een kwestie van tijd voordat de kroegen, restaurants, stadions en musea weer goedschiks of kwaadschiks hun deuren moeten sluiten. En wat dat vaccin betreft: waren de Willems en Doutzens van deze wereld niet mordicus tegen, omdat ze bang zijn dat Bill Gates stiekem nanochips in die brouwseltjes stopt ...?


Schrikbeeld

Aan de fabel dat de coronamaatregelen geen nut hebben, hoeven we geen woorden meer vuil te maken. Als dat zo was, surfden we nu nog mee op de eerste golf. Komen we ten slotte bij het schrikbeeld van die politiestaat terecht. Wanneer de bevolking massaal gehoor geeft aan Willems gemekker, is dat exact wat ons te wachten staat. Als het hier, net als indertijd in Italië, zo erg wordt dat de lijkzakken opgestapeld in het mortuarium staan, omdat er niet genoeg menskracht is voor een fatsoenlijke begrafenis of crematie, zal de eerste lockdown achteraf bekeken een lachertje blijken. Dan wordt die quarantaine huisarrest onder strenge bewaking, en mogen de gezonden zich gelukkig prijzen wanneer ze tweemaal per week een uurtje de deur uit mogen om boodschapjes te doen, onder gewapend escorte in maanpakken. Dan wordt Nederland kortom één groot Wuhan tijdens het dieptepunt van de epidemie.

In Wuhan schijnt alles trouwens al lang weer onder controle te zijn, als we de officiële berichtgeving - met foto’s van feestende, dicht opeengepakte menigtes - mogen geloven. We kunnen daar onze twijfels bij hebben, maar andere berichtgeving is er nauwelijks. Zo werkt dat namelijk in een dictatuur. We moeten ook maar niet te lang stilstaan bij het lot van onze heilsprofeet wanneer die in de bakermat van z’n troetelkindje aan het ronselen was geslagen. Ik waag te wedden dat hij binnen de kortste keren hardhandig was opgepakt, en na ondervraging kaalgeschoren en wel levenslang in een ‘heropvoedingskamp’ voor Oeigoeren was opgesloten. Maar gelukkig is Nederland geen China. Niet het minst voor onze amateurviroloog zelf.

Wat niet is, kan echter nog komen. Waar weinig twijfel over kan bestaan, is dat de Chinese aanpak tot op heden beter heeft gewerkt dan de onze. Kennelijk is een beroep op vrijwillige medewerking en verantwoordelijkheidsgevoel minder effectief dan een dwangbuis aan maatregelen van bovenaf. Als we onze eigen verantwoordelijkheid niet kunnen dragen, en liever hebben dat de overheid ons met harde hand in het gareel dwingt, is zo’n onbesuisd initiatief als #ikdoenietmeermee hét middel om dat te bereiken. Wie zo’n dystopie liever vermijdt, melde zich onder hetzelfde motto af bij die necrofielenclub in disguise en gedrage zich voortaan als een volwassen burger.